Batura deituriko ekimen berriak euskal musika klasikoa eta nazioarteko errepertorioa zabaldu nahi ditu, zortzi errezitaldiren bidez, hurbilketa atsegin eta didaktikoarekin, Donostian eta Gipuzkoako lau herritan.
Josu Okiñena musikariak bultzatuta, eta, besteak beste, Errusiako edo Kanadako nazioarteko izen handiko artistek interpretatuta, lehen ziklo honek euskal musika klasikoa programatuko du nazioarteko konposizioekin batera, herritarrei gure musika-kultura ezezagun eta aberatsa hurbildu asmoz.
'Batura zikloa' ekimen aitzindaria da bere generoan; izan ere, euskal musika klasikoa nazioarteko errepertorioarekin batera kokatu nahi du. Zortzi errezitaldi izango dira orotara Donostian eta Gipuzkoako lau herritan. Zehazki, 2020an zehar Kanadatik edo Errusiatik iritsitako nazioarteko hainbat artista interpretatuko dituzte, besteak beste.
Josu Okiñena pianistak, ikertzaileak eta Musikeneko irakasleak sortu eta bultzatutako ziklo berezia dugu honakoa, eta, euskal musika klasikoa nazioarteko errepertorioarekin batera balioan jarri nahiz goratu nahi du, hurbilketa atsegin eta didaktiko baten bidez. Hala, artistek une oro interpretatutakoa azalduko dute. "Euskal Herriko musika ikertzen urteak eman ondoren, nazioarteko kontzertu-errepertorio handiaren pareko kalitatea duen errepertorioa daukagula konturatu naiz. Hala sortu zen ideia", azpimarratu du Okiñenak hastapenei buruz galdetu diotenean.
Izan ere, bultzatzailek dioenez, "orain arte ikusi ditudan ekimen gehienetan euskal musika klasikoa soilik programatu izan dute, edo euskal obra jakin bat nazioarteko errepertorioko errezitaldi baten barruan programatu". Hori dela eta, Okiñenak "beste pauso bat" eman nahi zuen eta beste errezitaldi mota batzuk eskaini, bien arteko fusioa ahalbidetzeko. "Iruditzen zait garrantzitsua dela Batura bezalako ekitaldietan musikok batzea".
Azalpen-errezital berriak
Proiektu berezi honek "ez du inor berdin utziko, jendeari zer pentsatua emango dio, kasik ez baitira bi errepertorioak parekatu Euskal Herrian". Horretarako, kontzertuak modu didaktiko, atsegin eta hurbilean egingo dituzte, hots, artistek konposizioen azalpen laburrak edo testuinguruak egingo baitituzte interpretatu aurretik.
Bultzatzaileak adierazi duen bezala, "Nire ustez, funtsezkoa da azalpen edo informazioa ematea entzulea kokatu dadin eta kontzientzia har dezan; baita oraindik ere arrotzak zaizkion elementu eta informazio askoren erreferentzia gisa ere. Zeren sozialki euskal errepertorio klasikoari buruz dagoen ezjakintasunagatik, ez Euskal Herritik kanpo bakarrik, baita Euskal Herriaren barruan ez baita ezaguna ere".
Halatan, errezitaldi horietan, euskal artistek kanpoko artistekin dituzten harreman musikalak eta pertsonalak aurkitu ahal izango ditu publikoak: "Eta, batez ere, euskal musikak historian zehar, munduan zehar, izan dituen joan-etorriko bidaiak", dio. Kontzertu bakoitzaren berezitasunen eta ezaugarrien arabera, artistak obra bakoitzaren "alderdi garrantzitsuenak mugatzen" saiatuko dira, "Errepertorio horren ulermena, eta, batez ere, aurkikuntza errazteko".
Formatu txikiko aretoak
Errezitaldi horiek formatu txikiko hainbat aretotan egingo dituzte, "Ganbera-errezitaldiak egin nahi ditugulako, oraindik orain Euskal Herriaren oso errepertorio ezezaguna dagoelako". Era berean, horrelako formatuek publikoarekiko hurbiltasuna errazten dute artistarekiko, "Eta horrek, zalantzarik gabe, musikariarekiko ulermena, obraren testuinguruaren ulermena eta musikari nahiz ikuslearen arteko harremana errazten ditu", dio sustatzaileak.
Zikloaren izena, BATURA, zehazki, "greziar filosofiaren eta matematikaren arteko batasunari, loturari eta harremanari egiten dio erreferentzia; mendeetan zehar, Pitagorasetik hasita, aztertu ahal izan dugun errealitatea da". Era berean, proiektu hori euskal musika klasikoaren eta nazioartekoaren arteko fusio bat da, "bi musiken arteko batasun bat, hitz hori egokia iruditzen zitzaiguna, zikloaren filosofia ezin hobeto zehazten zuelako. Kartela ere lerro horretatik doa, harkaitzaren eta hondarraren arteko fusioa erakusten baitu, hondartza berean dagoen bi materialen elkartze hori".
Are gehiago, Okiñena haratago joan da gogoratzean musikari asko ozeanoaren beste aldetik iritsiko direla, Quebecetik, zehazki; eta hortik hondartzaren irudia "jasotzen duen lehen lur gisa, iritsiera-portu gisa".
Nazioarteko errezitaletan sartzea
Baina kontzertuen ziklo honek beste helburu bat ere badu: bi errezitaldiak hainbat mendetako artisten lanekin parekatzeaz gain, honako hau ere lortu nahi du: "Nazioarteko maila duten artistek beren errepertorioetan euskal musika klasikoa sartzea; izan ere, behin musikaria kontzertu batean interpretatzeko sartzen dutenean, gainerako errepertorioetarako eta jaialdietarako ere sartzen jarraitzen du, eta, beraz, haren hedapena askoz ere handiagoa da".
Erakundeen laguntza handia
Finantzaketari dagokionez, Okiñenak azpimarratu du erakundeen babesik gabe proiektu hori ez zela inoiz gauzatuko. "Lehenik eta behin, Donostiako Udalaren laguntza funtsezkoa izan da, zehazki, Jon Insausti Kultura zinegotziaren babesik gabe, hasiera-hasieratik oso begi onez ikusi baitu ekimena", dio bultzatzaileak.
Era berean, Okiñenak eskerrak eman nahi dizkio Eusko Jaurlaritzari, Etxepare Institutuaren bidez, artistekiko duen babesagatik. "Haren zuzendariak, Imanol Otaegik, babesa eman digu hasieratik", eskertzen du.
Gipuzkoako Foru Aldundiarentzat ere esker oneko hitzak ditu musikariak, Denis Itxasoren irudian gorpuztuta, Foru Diputatu gisa egindako orain arteko lanetan; "izan ere, proiektua aurkeztu genionean, asko gustatu zitzaion ideia, eta Gipuzkoako hainbat herritatik ere mugitzeko gonbita egin zigun".
Horrela joan zen Batura, gorputza hartuz eta Gipuzkoako hiriburutik haratago zabalduz: "Besoak zabalik hartu gaituzte; hain zuzen ere, Lezo, Andoain eta Azkoitia herrietan. Hiru herriek ez zuten pega bat bera ere jarri; guztiz kontrakoa, dena izan da erraztasuna".
KONTZERTU-PROGRAMA
Lau emanaldi Donostian
--2020ko martxoaren 4a
Quebeceko Alexandre da Costa eta Josu Okiñena artisten biolin eta pianorako errezitaldia, euskal eta quebectar egileen konposizioak interpretatuz.
--2020ko apirilaren 8a
Liana Gourdjia eta Josu Okiñena errusiar eta euskal artisten biolin eta piano errezitaldia, euskal eta nazioarteko egileen konposizioak interpretatuz
--2020ko maiatzaren 20a
Albert Guinovart artista katalanaren piano errezitaldia, euskal eta nazioarteko obrak interpretatuz.
--2020ko ekainaren 24a
Jean Philipe Sylvestre Quebeceko pianistaren errezitaldia, euskal konposizioak interpretatuz nazioarteko errepertorio handiarekin batera
Gipuzkoako lau herritan kontzertuak
--2020ko martxoaren 5an: Lezo
Alexandre da Costa eta Josu Okiñena Quebeceko artisten biolin eta pianorako errezitaldia, euskal eta quebectar egileen konposizioak interpretatuz.
--2020ko apirilaren 4an: Andoain
Liana Gourdjia eta Josu Okiñena errusiar eta euskal artisten biolin eta piano errezitaldia, euskal eta nazioarteko egileen konposizioak interpretatuz
--2020ko maiatzaren 23an: Azkoitia
Albert Guinovart artista katalanaren piano errezitaldia, euskal eta nazioarteko obrak interpretatuz.
--2020ko ekainaren 27an: Zumarraga
Jean Philipe Sylvestre Quebeceko pianistaren errezitaldia, euskal konposizioak interpretatuz nazioarteko errepertorio handiarekin batera.